Merhaba,
Bildiğiniz üzere stock ROM'larla beraber gelen bir sürü gereksiz (kimine göre gerekli olabilir) ve "şüphe" uyandıracak uygulama ve servis bulunmakta. Her stock ROM'da olduğu gibi MIUI içerisinde de bu uygulama ve servisler mevcut. Bu konumuzda bu uygulamaların kaldırılmaları, yeniden yüklenmeleri, devre dışı bırakılmaları, yeniden etkinleştirilmeleri ve dondurulmaları konularına deyineceğiz.
Android Gereksiz (Bloatware) Uygulamalar/Servisler
com.android.bips | Default Printing Service ---> Yazdırma servisi.
Android 9 ile birlikte bu servise Wi-Fi Direct Printing (Wi-Fi destekli yazıcılardan belge çıkarma diyelim kısacası) özelliği de eklendi
com.android.bookmarkprovider ---> Yer imleri sağlayıcısı
com.android.browser ---> Web tarayıcı
com.android.calendar ---> Takvim uygulaması
com.android.cellbroadcastreceiver ---> Mobil sağlayıcı tarafından gönderilen yayınların gösterilmesini sağlayan uygulama. Genellikle yurt dışında doğal afetlerde kullanılıyor fakat ülkemizde bunu kullanan birilerini görmedim
com.android.cellbroadcastreceiver.overlay.common
com.android.chrome ---> Chrome tarayıcı
com.android.deskclock ---> Saat uygulaması. İçerisinde alarm, geriye sayma, vs. özellikleri bulunuyor
com.android.egg ---> Android 2.3 ile beraber Android 11'e kadar kaybolmayan enteresan bir özellik. İçerisinde sadece çok basit bir oyun var.
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
tüm sürümlerde nasıl çalıştığını görebilirsiniz
com.android.emergency ---> Hatsız durumlarda veya telefonunuz kilitli durumlarda acil servisi aramanızı sağlar. Ayrıca acil servisi aradığınızda karşı tarafa konumunuzu bildirmek için (olur ya yerinizi söylemeye zaman veya imkan olmaz) Ayarlar -> Konum -> Konumu servis sağlayıcı ile paylaş seçeneğini aktif etmeniz yeterlidir
com.android.hotwordenrollment.okgoogle ---> Google veya Google Voice uygulaması ile sesli arama (telefon araması değil) yapan uygulama
com.android.mms ---> MMS mi kaldı be
com.android.mms.service
com.android.printspooler ---> Yazdırma servisi
com.android.stk ---> Hatlarımızın içine gömülü olan bir uygulama. İçerisinde değişik eski zamandan kalma astroloji, hava durumu, vb. özellikler bulunuyor
Google Gereksiz (Bloatware) Uygulamalar/Servisler
com.google.android.apps.docs ---> Google Dokümanlar
com.google.android.apps.maps ---> Google Haritalar
com.google.android.apps.photos ---> Google Fotoğraflar
com.google.android.apps.tachyon ---> Google Duo
com.google.android.apps.wellbeing ---> Digital Wellbeing (Kullandığınız uygulamaları kaç saat kullanmışsınız vs. analiz yapan bir uygulama)
com.google.android.gm ---> Gmail
com.google.android.gms ---> Gmail servisi
com.google.android.gms.location.history ---> Gmail konum servisi
com.google.android.googlequicksearchbox ---> Google Hızlı Arama
com.google.android.inputmethod.latin ---> Google Klavye (Gboard)
com.google.android.marvin.talkback ---> Ekrandaki yazıları okuyan bir uygulama (Talkback)
com.google.android.music ---> Google Play Müzik
com.google.android.printservice.recommendation ---> Yazdırma servisine bağlı bir servis
com.google.android.syncadapters.calendar ---> Takvim Senkronizasyonu
com.google.android.tts ---> Text-to-speech (Yazıyı sese dönüştürme)
com.google.android.videos ---> Google Play Filmler & TV
com.google.android.youtube ---> Youtube
com.google.ar.lens ---> Google Lens
MIUI Gereksiz (Bloatware) Uygulamalar/Servisler
com.mi.android.globalFileexplorer ---> Mi Dosya Yöneticisi
com.mi.globalTrendNews
com.mi.health ---> Mi Sağlık
com.mi.webkit.core ---> Android System WebView'e benziyor
com.milink.service ---> Mi Ekran Yayınlama (Screen Casting) için gerekli
com.mipay.wallet.id ---> Mi Cüzdan
com.mipay.wallet.in ---> Mi Cüzdan (Hindistan)
com.miui.analytics ---> MIUI Analytics
com.miui.calculator ---> Mi Hesap Makinesi
com.miui.compass ---> MIUI Pusula
com.miui.gallery ---> Mi Galeri
com.miui.hybrid ---> Quick Apps (Google bu uygulamayı banladı ve Play Store'dan kaldırdı. Nedeni ise kullanıcıların telefon kullanımı (analytics de denebilir ama asıl tanım data mining) hakkında ve daha birçok şeyi yapmaya izne sahip olduğu için.
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
ve
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
konu ile ilgili detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz
com.miui.hybrid.accessory ---> Quick Apps'e bağlı bir servis
com.miui.mishare.connectivity ---> Mi Paylaşım (Mi Share) uygulaması yakınınızdaki cihazlara dosya aktarımı yapan bir uygulama
com.miui.msa.global ---> MSA veya MIUI reklam hizmetleri
com.miui.nextpay ---> Mi Pay uygulaması Çin'deki UnionPay firması ile anlaşmış ve NFC gibi özelliklerle ödeme yapmayı sağlayan bir uygulama ve bildiğim kadarıyla sadece Çin'de kullanılıyor
com.miui.notes ---> Notlar
com.miui.phrase ---> Sık kullanılan kelimeleri klavyede kullanabilmek için
com.miui.player ---> Müzik Oynatıcı
com.miui.videoplayer ---> MIUI Video Oynatıcı
com.miui.weather2 ---> Hava Durumu
com.miui.yellowpage ---> Sarı Sayfalar (Telefonunuza gelen reklam SMS'leri veya aramalarının kim olduğunu öğrenmek için geliştirilen bir uygulama. Bir firma size SMS gönderdiğinde veya çağrı geldiğinde Xiaomi sunucularında bu numara aranıyor ve firmanın kim olduğunu öğrenebiliyorsunuz. Tahminimce ülkemizde çalışmayan bir servis)
Xiaomi Gereksiz (Bloatware) Uygulamalar
com.xiaomi.calendar ---> Mi Takvim
com.xiaomi.glgm ---> Mi Oyunlar
com.xiaomi.joyose ---> Hakkında hiç de iyi şeyler söylenmeyen ve Quick Apps gibi kullanıcıların kullanım alışkanlıklarını ve birçok şeyi başka sunuculara gönderen başka bir izleyici/takip edici (tracker) uygulaması daha.
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
analiz raporuna bakabilir ve eriştiği enteresan izinlere bakabilirsiniz. Ayrıca 4PDA forum sitesinde de bir arkadaş bu APK'yi decompile etmiş ve data mining uygulamasının sahip olduğu hareketleri gözlemlemiş
com.xiaomi.location.fused ---> Buna benzer com.android.location.fused servisi var onu kaldırmayın ama bunu kaldırabilirsiniz
com.xiaomi.midrop ---> Mi Drop uygulaması cihazlar arasında dosya transferi sağlayan bir uygulama
com.xiaomi.mipicks ---> GetApps adında Xiaomi App Store
com.xiaomi.payment ---> Mi Pay
Üçüncü Parti Gereksiz (Bloatware) Uygulamalar
com.autonavi.minimap ---> AutoNavi özellikle Çin için geliştirilmiş olan bir harita uygulaması
in.amazon.mShop.android.shopping ---> Amazon
com.opera.app.news ---> Opera
com.opera.branding ---> Opera
com.opera.branding.news ---> Opera Haberler
com.opera.mini.native ---> Opera Mini
com.opera.preinstall ---> Opera
com.tencent.soter.soterserver ---> Çin bazlı bir ödeme servisi
com.facebook.katana ---> Facebook
com.facebook.appmanager ---> Facebook
com.facebook.services ---> Facebook
com.facebook.system ---> Facebook
ADB ile Gereksiz Sistem veya Üçüncü Parti Uygulamalarını/Servislerini Kaldırma, Devre Dışı Bırakma veya Etkinleştirme (Root Gerektirmeden)
Öncelikle bilgisayarınızda Android USB sürücülerinin yüklü olduğundan emin olun.
Sonrasında telefonunuzun USB Hata Ayıklama Modu'nu aktif etmeniz gerekiyor. Bunun için sırasıyla Ayarlar ---> Telefon Hakkında bölümüne gidiyoruz ve MIUI Versiyon yazısına defalarca tıklıyoruz. Sonrasında Artık Geliştiricisin mesajı göreceksiniz. Bu bölümde işimiz bitti. Sırasıyla Ayarlar ---> Ek Ayarlar ---> Geliştirici Seçenekleri'ni açıyoruz. Aşağıya doğru biraz indiğimizde USB Hata Ayıklama seçeneğini göreceksiniz. Bu seçeneği kapalı durumdan açık hale getiriyoruz.
Bu işlemden sonra
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
paketini bilgisayarımıza indiriyoruz. ZIP dosyasından çıkardıktan sonra platform-tools klasörüne giriyoruz ve boş bir alanda (herhangi bir klasör veya dosyaya tıklamadan) SHIFT tuşuna basılı tutup fare ile sağ tık yapıyoruz. Açılan menüden komut satırını buradan aç seçeneğine (bazı Windows 10 kullanıcılarında Powershell çıkabilir sorun değil) tıklıyoruz. Karşımıza komut satırı çıkacaktır.
CMD varsa ---> adb devices yazıyoruz ve bu esnada telefonunuzun ekranında izin isteme mesajı belirecek onu kabul ediyoruz ve sonrasında adb shell komutunu kullanarak telefonumuz üzerinde komut satırı açıyoruz.
Powershell varsa ---> .\adb.exe devices yazıyoruz ve telefonunuza gelen izin isteğini onaylıyoruz. Sonrasında .\adb.exe shell komutunu kullanarak telefonumuz üzerinde komu satırı açıyoruz.
Artık gereksiz gördüğümüz uygulamaları/servisleri silmeye, devre dışı bırakmaya ve etkinleştirmeye geldik.
Facebook uygulamasını verileriyle (data) beraber komple silmek istersek aşağıdaki gibi komutu kullanmalıyız.
pm uninstall --user 0 com.facebook.katana
Facebook uygulamasını silmek istiyorsunuz ama verinizi (data) kaybetmek istemiyorsanız aşağıdaki komutu uygulamalıyız
pm uninstall -k --user 0 com.facebook.katana
Facebook uygulamasını (internette bulamadığınız başka bir sistem uygulaması da olabilir) kaldırdınız ama geri yüklemek istiyorsunuz. O zaman aşağıdaki komutu uygulamalıyız.
pm install-existing com.facebook.katana
Facebook uygulamasını devre dışı bırakmak istersek aşağıdaki komutu uygulamalıyız.
pm disable-user com.facebook.katana
Facebook uygulamasını etkinleştirmek istiyorsak aşağıdaki komutu uygulamalıyız.
pm enable com.facebook.katana
pm komutu hakkında daha fazla bilgiye
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
ulaşabilirsiniz.
ADB ile Sistem Uygulamalarını Dondurma (Freeze)
Telefonunuzda gereksiz olarak gördüğünüz ama kaldırmakta veya devre dışı bırakmakta emin olamadığınız uygulamaların arka planda batarya tüketmesini engellemek için uygulamaları dondurabilirsiniz. Konu ile ilgili daha detaylı bilgiye
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
ulaşabilir veya internet üzerinde diğer makalelere göz atabilirsiniz. Örnek bir uygulama üzerinde gösterelim. adb shell veya .\adb.exe shell ile telefonumuzda komut satırı oluşturduktan sonra
cmd appops set servis_adı RUN_IN_BACKGROUND ignore
servis_adı kısmını dondurmak istediğiniz uygulamanın ismi ile değiştirmeniz yeterli.
Dondurduğunuz uygulamayı tekrar eski haline getirmek için ise.
cmd appops servis_adı RUN_IN_BACKGROUND allow
servis_adı kısmını eski haline getirmek istediğiniz uygulamanın ismi ile değiştirmeniz yeterli.
Xiaomi ADB/Fastboot Tools ile Sistem veya Üçüncü Parti Uygulamalarını/Servislerini Kaldırma, Devre Dışı Bırakma veya Etkinleştirme (Root Gerektirmeden)
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
ile telefonunuzdaki sistem veya üçüncü parti uygulamalarını silebilir, yeniden yükleyebilir, devre dışı bırakabilir veya etkinleştirebilirsiniz. Bununla beraber birçok özelliğe de sahip olan uygulamayı Github sayfasından inceleyebilirsiniz.
Bu aracı kullanmak için ihtiyacınız olan şey Oracle Java veya OpenJDK'dir. Ben Oracle Java'yı kişisel olarak tercih etmediğim için OpenJDK'yi kurdum. OpenJDK için
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
gidiyoruz ve açılan sayfada Choose a version bölümünden OpenJDK 11'i seçiyoruz ve sağ kısımda bulunan Choose a JVM bölümünde ise HotSpot'u seçiyoruz. Ardından "Latest release" butonuna tıkladığımızda ilgili dosyayı indiriyoruz ve kurulum işlemini gerçekleştiriyoruz.
Kurulum işlemini gerçekleştirdikten sonra
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
uygulamamızı indiriyoruz ve açıyoruz. Uygulamamızı açtıktan sonra sol kısımda Looking for devices yazısını göreceksiniz. Bu esnada telefonumuzu USB kablosu ile bilgisayarımıza bağladıktan sonra yine sol tarafta Device found in ADB mode yazısını gördüğünüz takdirde cihazımızı uygulamamıza tanıtmış bulunuyoruz.
Bu adımdan sonra ortada bulunan Uninstaller (Kaldırıcı), Reinstaller (Yeniden Yükleyici), Disabler (Devre Dışı Bırakıcı) ve Enabler (Etkinleştirici) bölümlerinden dilediğiniz işlemi yapabilirsiniz.
Root ile Gereksiz (Bloatware) Sistem veya Üçüncü Parti Uygulamalarını/Servislerini Kaldırma
Telefonumuzda root erişim yetkisi var ise gereksiz görülen sistem veya üçüncü parti uygulamalarını/servislerini
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
ile kolay bir şekilde kaldırabiliriz.
Öncelikle Magisk Manager'in
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
olduğuna dikkat ediyoruz. Magisk Manager'i açıyoruz ve (≡) üç çizgi simgesine tıklıyoruz. Ardından İndirilenler (Downloads) bölümüne giriyoruz ve arama kısmına busybox yazıyoruz ve karşımıza çıkan Busybox for Android NDK modülünü yüklüyoruz. Yükleme işlemi bittiğinde tekrar İndirilenler (Downloads) bölümüne giriyoruz ve arama kısmına debloater yazıyoruz. Karşımıza çıkan Debloater (Terminal Emulator) modülünü yüklüyoruz. İkinci modülümüzü de kurduktan sonra Reboot (yeniden başlat) seçeneğini seçiyoruz.
Debloater Magisk modülü bir arayüze sahip değil. Onun için telefonunuzdaki mevcut bir terminal emülatörü kullanabilir veya
Linkleri görebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir
kullanabilirsiniz.
Telefonunuzda bir terminal emülatörün olduğunu varsayarak devam ediyoruz. Terminal uygulamamızı açıyoruz ve komut satırına su yazarak root erişim iznine sahip oluyoruz. Ardından komut satırına debloater yazıyoruz ve Enter tuşuna basıyoruz. Karşımıza terminal bazlı bir arayüz gelecek.
Bizim gayemiz gereksiz gördüğümüz uygulama ve servisleri kaldırmak olduğu için System Apps, System Priv-Apps ve Vendor Apps seçeneklerini kullanacağız.
Sistem Uygulamaları'nı görmek [CHOICE] (tercih) bölümüne 1 yazıp Enter tuşuna basıyoruz. Karşımıza telefonunuzdaki sistem uygulamaları gelecektir. Hangisini kaldırmak istiyorsanız komut satırına onun sayısını yazıp Enter tuşuna basmanız yeterli. Bu arada birden çok uygulama kaldırmak isterseniz tırnak işareti içerisinde hepsini belirttikten sonra (Örn: "34 53 75") Enter tuşuna basmanız yeterli.
MIUI Cihazlarımızı Gereksiz Sistem Uygulamalarından Arındırma konusunun sonuna geldik. Bundan sonraki konumuzda ise kaldırdığımız MIUI ve Google uygulamalarının yerlerine daha güvenilir, gizlilik odaklı (privacy based), gizlilik dostu (privacy friendly) ve daha kullanışlı uygulamaları yüklemek, Google uygulamalarını ve Facebook'u neden kullanmamanız gerektiğini işleyeceğiz.
Teşekkürler emeğiniz için Ancak mesela mi dosya yöneticisini tekrar geri yüklemek gerekti reinstall nasıl yapıcaz. Hangi kod ile
(bölgeden kaynaklı galiba)
